MBP Krzeszowice: Reprodukcje portretów Tęczyńskich w bibliotece
Stowarzyszenie Ratuj Tenczyn z przyjemnością informuje, iż w ramach projektu Nasz Tenczyn” w salach Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Krzeszowicach obejrzeć można cztery reprodukcje portretów ostatnich Tęczyńskich. Portrety przedstawiające Jana Magnusa Tęczyńskiego, jego syna Stanisława a także jego siostrę Agnieszkę Tęczyńską Firlejową stanowią część kolekcji artefaktów związanych z zamkiem Tenczyn które zgromadziło stowarzyszenie.
W związku z wystawą reprodukcji portretów, prezentujemy sylwetkę Stanisława Tęczyńskiego.
Stanisław, hrabia na Tenczynie (1611-1634) herbu Topór był najmłodszym z trzech synów wojewody krakowskiego Jana Magnusa Tęczyńskiego i Doroty z Mińskich. Obydwaj jego starsi bracia zmarli w niecodziennych okolicznościach: Gabriel zginął w 1629 r. w pojedynku w jaki wdał się podczas zagranicznych studiów w brabanckim Louvain, Krzysztof został zastrzelony w 1632 r. w trakcie włoskich peregrynacji przez wieśniaka w miejscowości Sermoneta, gdy wtargnął do chłopskiej winnicy. Stanisław, jako ostatni z synów Jana Magnusa Tęczyńskiego, był nadzieją wojewody krakowskiego na przedłużenie starożytnego rodu Tęczyńskich. Planowana była dla niego kariera polityczna, miał odziedziczyć po ojcu ogromną fortunę. Niestety zmarł w wieku zaledwie 23 lat w Kamieńcu Podolskim w czasie przygotowań do wojny z Turcją (podobno na skutek ran zadanych mu przez dzika na polowaniu), zamykając męską linię rodu. Mowę w czasie wyprowadzania zwłok z obozu wojskowego w dniu 10 listopada 1634 r. wygłosił Jakub Sobieski ojciec Jana III Sobieskiego. Śmierć ostatniego z synów odebrała jego ojcu Janowi Magnusowi Tęczyńskiemu ostatnią nadzieję na przetrwanie rodu. Do końca swych dni podpisywał się on jako Ostatni mąż na Tenczynie” realizując pobożne fundacje wśród których największą była budowa klasztoru Karmelitów w Czernej.
Portret Stanisława Tęczyńskiego pierwotnie znajdował się na zamku Tenczyn, od 1642 r., po zawarciu małżeństwa Izabeli, siostry Stanisława, z Łukaszem Opalińskim, znalazł się w rękach Opalińskich, następnie Sieniawskich. W drugiej połowie XVII w., po popadnięciu zamku Tenczyn w ruinę, wraz z jego wyposażeniem przeniesiony został przez Augusta Aleksandra Czartoryskiego do pałacu w Krzeszowicach, następnie był własnością jego córki, Izabeli Stanisławowej Lubomirskiej, później jej córki Julii, żony Jana Potockiego. W XIX w. znajdował się okresowo w pałacu Potockich Pod Baranami w Krakowie, gdzie był wystawiany w salonie jadalnym w czasie wizyty cesarza Franciszka Józefa I w 1881 r. Portret Stanisława Tęczyńskiego powrócił następnie do krzeszowickiego pałacu, gdzie zdobił go do II wojny światowej. W 1945 r. został przejęty wraz ze zbiorami Potockich przez państwo, w 1946 r. przekazano go do Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1947 r. decyzją Naczelnej Dyrekcji Muzeów portret Stanisława Tęczyńskiego zdeponowany został w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu, gdzie można go w chwili obecnej podziwiać.
Projekt realizowany dzięki dofinansowaniu z Gminy Krzeszowice.
Miejska Biblioteka publiczna w Krzeszowicach,
bibliotekakrzeszowice.pl/reprodukcje-portretow-teczynskich-w-bibliotece/
Autor: krystian